10 Mayıs 2011 Salı

Nevrologiyaya aid bəzi terminlərin izahı...

Abaziya - gezmek qabiliyyetinden mehrum olmaq.
Absans - hushun qisa muddetli pozulmasi.
Abuliya - iradesizlik.
Aqevziya - dadin olmamasi.
Aqnoziya - etrafdakilarin muxtelif duygu orqanlari ile taninmasinin pozulmasi.
Aqrafiya - yazi yazma qabiliyyetinin pozulmasi.
Adiadoxokinez - eks hereketlerin ardicil olaraq tez yerine yetirilmesi qabiliyyetinin itmesi(mes:pronasiya ve supinasiya).
Adinamiya - umumi zeiflik ile elaqedar olaraq hereketsizlik ve aktiv hereketlerin keskin mehdudlashmasi.
Akayriya - eyni suali tekraren vermek.
Akalkuliya - riyazi emelleri (toplama ve chixma) yerine yetire bilmemek ve sayma qabiliyyetini itirmek.
Akineziya - aktiv hereket qabiliyyetinin itirilmesi.
Akroparesteziya - etraflarin distal hissesinde keyleshme, iyneleme hissiyati, elin urpeshmesi.
Aleksiya - oxumaq qabiliyyetinin itmesi.
Amavroz - korluq.
Ambliopiya - gorme qabiliyyetinin azalmasi.
Amimiya - mimikanin olmamasi.
Amiotrofiya - ezelelerin atrofiyasi.
Amneziya - yaddashin pozulmasi.
Anakuziya - karliq.
Analgeziya - agri hissiyatinin itmesi.
Anartriya - danishiq qabiliyyetinin artukulyasiya aparatinin funksiya pozgunluqlari ile elaqedar olaraq itmesi.
Anesteziya - hissiyatin itmesi.
Anizokoriya - bebeklerin olchulerinin qeyri-beraber olmasi.
Anizorefleksiya - simmetrik reflekslerin qeyri-beraberliyi.
Anozoqnoziya - oz deffektini derk etmemek (mes:etraflarin iflici).
Anoreksiya - ishtahanin itmesi.
Anosmiya - qoxu hissiyatinin olmamasi.
Apatiya - etraf muhite laqeydlik, maragin itmesi.
Apraksiya - murekkeb hereki aktlarin yerine yetirilmesinin pozulmasi.
Asinergiya - elaqeli hereketlerin itirilmesi (mes:gezerken ellerin hereketinin).
Astaziya - ayaquste dura bilmemek.
Astaziya-abaziya - hereketin koordinasiyasinin ve ezele quvvesinin saxlandigina baxmayaraq ayaquste durmaq ve gezmek qabiliyyetinin olmamasi.
Asteniya - umumi zeiflik, tez yorulma, uzulme.
Astereoqnoziya - toxunmaqla predmetleri tanimaq qabiliyyetinin itmesi.
Ataksiya - hereketlerin koordinasiyasinin pozulmasi.
Atetoz - hiperkinezin novlerinden biri, esasen etraflarin distal shobelerinde (el ve ayaq barmaqlarinda) mushahide olunan keskin ve yavash hereketler.
Atoniya - ezele tonusunun olmamasi.
Aura - kechici epileptik tutmalarin en evvelinde emele gelen hissiyat (ses, qoxu ve s.) ve ya yashanti (psixi aura).
Autotopaqnoziya - oz bedeni haqda duzgun tesevvurun olmamasi, etraf hedden artiq boyuk ve ya kichik tesevvur edilir (III el ve ya ayagin olmasi hissiyati).
Afaziya - nitqin qabiq merkezlerinin pozgunluqlari ile elaqedar olan nitq pozulmasi.
Afoniya - sesin olmamasi.
Axeyrokinez - yeriyerken ellerin hemaheng hereket etmek qabiliyyetinin itmesi.

Bradikineziya - hereketlerin yavashimasi.
Bradilaliya - nitqin yavashimasi.
Bulimiya - canavar acligi, hedden artiq ishtahaliliq.

Hemianesteziya - bedenin bir yarisinda hissiyatin itmesi.
Hemiballizm - esasen etraflarda tezahur eden kobud hiperkinez.
Hemiparez - bedenin bir yarisinda ezele quvvesinin azalmasi.
Hemiplegiya - bedenin yarisinin iflici.
Hemispazm - bedenin bir yarisinda ezelelerin spastik teqellusu.
Hipalgeziya - bedenin bir yarisinda agri hissiyatinin azalmasi.
Hiperakuziya - eshitme qabiliyyetinin yukselmesi.
Hiperesteziya - hessasligin yukselmesi.
Hiperkinez - qeyri-iradi ve ya zoraki izafi hereketlilik.
Hipermetriya - hereketin normal koordinasiyasinin itmesi ile mushayiet olunan izafi hereketlilik.
Hiperpatiya - adi qiciqlarin agrili ve xoshagelmez hiss olunmasi.
Hiperrefleksiya - reflekslerin yukselmesi.
Hipertoniya - ezele tonusunun artmasi.
Hipertrofiya - orqanlarin, toxumalarin olchulerinin boyumesi.
Hipersomniya - patoloji yuxuculluq.
Hipesteziya - hissiyatin (hessasligin) azalmasi.
Hipotoniya - toxumalarin tonusunun, gerginliyinin, mohkemliyinin, elastikliyinin azalmasi.

Qlossoplegiya - dilin iflici.

Divergensiya - gozlerin uzaqlashmasi.
Dizartriya - artikulyasiyanin nitqin aydin olmamasi, qeyri-selist ve leng olmasi ile mushayiet olunan pozulmalari.
Dizesteziya - qiciq hissiyatinin pozulmasi ve tehrif olunmasi.
Dizosmiya - qoxu hissiyatinin tehrif olunmasi.
Dizrafiya - kifoz, skolioz ve feqere qovslerinin bitishmemesine getirib chixaran skeletin inkishaf anomaliyalari.
Diplegiya - bedenin eyni adli hisselerinin ikiterefli iflici.
Diplopiya - gozde ikileshme.
Dissosiasiya - hissiyatin bezi novlerinin pozulmasi, digerlerinin ise saxlanilmasi.
Disfagiya - udma aktinin pozulmasi.
Disfoniya - ses emelegelme pozuntusu.
Disforiya - ehval-ruhiyyenin deyishmesi.

Katalepsiya - hereketsizlik.
Kauzalgiya - yandirici agri.
Klonus - ezele veterlerinin dartilmasi zamani ezelelerin ritmik yigilmasi.
Konvergensiya - her iki goz almasinin orta xette yaxinlashmasi.
Krampi - ezelelerin agrili qicolmasi.
Ksantoxromiya - onurga beyin mayesinin sari renge boyanmasi.

Laqoftalm - goz yariginin tam qapanmamasi. Bu zaman goz almasinin yuxariya chevrilmesi nezere charpir (dovshan gozluluk).

Meningizm - beyin qishalarinin qeyri-iltihabi mensheli qiciqlanma sindromu.
Metamorfopsiya - eshyalarin konturlarinin tehrif olunmush shekilde qavranilmasi.
Miasteniya - ezele zeifliyi, patoloji yorgunluq.
Miatoniya - ezele tonusunun patoloji azalmasi.
Midriaz - bebeyin genishlenmesi.
Mioz - bebeyin daralmasi.
Miokloniya - hereki effektle mushayiet olunan qisa muddetli klonik dartilmalar.
Monoplegiya - bir etrafin iflici.

Oftalmoplegiya - goz ezelelerinin iflici.

Parafaziya - xestenin bir herf ve ya soz evezine digerini demesi ile seciyyelenen nitq pozgunlugu (literal ve verbal).
Paraplegiya - her iki elin ve ya her iki ayagin iflici.
Parez - ezele quvvesinin azalmasi, iradi hereketlerin zeiflemesi.
Paresteziyalar - bedende qarishqa gezishmesi hissiyati, keyleshme, berkime ve sancilanma hissleri.
Perseverasiya - deyilmish soz ve ya cumleleri tekrarlamaga meyl.
Polidipsiya - patoloji guclenmish susuzluq hissi.
Propulsio - one dogru tekanvari hereket.
Ptoz - yuxari goz qapaginin dushmesi.

Retropulsio - arxaya dogru tekanvari hereket.
Rigidlik - az hereketlilik, sertleshme.

Sinergiya - elaqeli hereket, akt.
Sinkineziya - elaqeli hereket (mes:gezme zamani ellerin hereketi).
Strabizm - chepgozluk.
Stereoqnoziya - eshyalari ellemekle tanimaq qabiliyyeti.

Termanesteziya - temperatur hissiyatinin itmesi.
Tetraplegiya - yuxari ve ashagi etraflarin iflici.
Tonus - ezele ve toxumalarin normal elastik gerginlik veziyyeti.
Tremor - esme, titreme.

Ekzoftalm - goz almasinin one qabarmasi.
Enoftalm - goz almasinin chokmesi.
Enurez - sidiyi saxlaya bilmemek.